Çocuklarda Kaygı Bozukluğu: Belirtiler, Ebeveyn Yaklaşımı ve Tedavi (Yaşa Göre)

Çocuklarda kaygı bozukluğu yaşa göre farklı belirtilerle kendini gösterir. Anne-babalar için hangi davranışların normal gelişim parçası, hangilerinin kaygı bozukluğuna işaret ettiğini anlamak önemlidir. İşte yaşa göre kaygı bozukluğu belirtileri, anne-baba açısından etkileri, nasıl davranılması gerektiği ve tedavi yöntemleri:

2 Yaş Kaygı Bozukluğu

Anne-baba açısından

Bu yaşta çocuk anneye aşırı bağımlı olabilir. Sürekli ağlayan, yabancıdan korkan bir çocuk ebeveynde “yanlış mı yapıyorum?” kaygısı yaratabilir.

2 yaş kaygı bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Annesinden ayrıldığında yoğun ağlama
• Yabancılardan korkma
• Uykuya geçmede zorluk
• Sürekli kucağa alınmak isteme

Nasıl Davranmalı?

• Ayrılıkları kısa ve güven verici hale getirin.
• Günlük düzenli rutinler oluşturun.
• Çocuğu yavaş yavaş sosyal ortamlara dahil edin.

Tedavisi

Çoğunlukla doğal gelişim sürecidir. Yoğun kaygıda oyun terapisi önerilebilir.

3 Yaş Kaygı Bozukluğu

Anne-baba açısından

Sürekli güvence isteyen, tuvalet alışkanlığında gerileme yaşayan bir çocuk ebeveynde çaresizlik duygusu uyandırabilir.

3 yaş kaygı bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Sürekli güvence arama
• Gece kabusları, uyku sorunları
• Tuvalet eğitiminde gerileme
• Anne-babadan ayrılmak istememe

Nasıl Davranmalı?

• Sorularını sabırla yanıtlayın.
• Güven veren net cümleler kurun.
• Günlük küçük sorumluluklar verin.

Tedavisi

Oyun terapisi ve aile danışmanlığı etkili olur. Gerekirse uzman desteği alınır.

4 Yaş Kaygı Bozukluğu

Anne-baba açısından

Kreşe gitmek istemeyen, sürekli bahane üreten bir çocuk karşısında anne-babalar “Acaba hata mı yapıyoruz?” kaygısı taşıyabilir.

4 yaş kaygı bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Kreşe gitmek istememe
• Karın ağrısı, mide bulantısı şikayetleri
• Sosyal ortamlarda çekingenlik
• Anne-babaya bağımlılığın sürmesi

Nasıl Davranmalı?

• Okula bırakırken vedaları kısa tutun.
• Kaygısını küçümsemek yerine kabul edin.
• Küçük adımlarla sosyal ortamlara alıştırın.

Tedavisi

Oyun terapisi ve bilişsel davranışçı yöntemler uygulanabilir.

5 Yaş Kaygı Bozukluğu

Anne-baba açısından

Sürekli öfke nöbeti geçiren, ayrılmak istemeyen bir çocuk ebeveynin sabrını zorlayabilir.

5 yaş kaygı bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Öfke patlamaları, ağlama krizleri
• Ayrılma kaygısının sürmesi
• Karın ağrısı, mide bulantısı

Nasıl Davranmalı?

• Çabasını takdir edin, başarı baskısından kaçının.
• Düzenli programlarla güven duygusunu artırın.
• Oyun yoluyla kaygısını ifade etmesine alan tanıyın.

Tedavisi

Oyun terapisi yanında aile terapisi faydalıdır. Gerekirse çocuk psikiyatristi devreye girer.

7 Yaş Kaygı Bozukluğu

Anne-baba açısından

Okula gitmek istemeyen, sürekli karın ağrısından şikâyet eden bir çocuk anne-babada çaresizlik ve suçluluk yaratabilir.

7 yaş kaygı bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Okul fobisi, mide bulantısı
• Sınav kaygısı
• Dikkat dağınıklığı, sinirlilik

Nasıl Davranmalı?

• Öğretmenlerle iletişim kurun.
• Başarıya değil çabaya odaklanın.
• Kaygısını küçümsemeyin, sabırla dinleyin.

Tedavisi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) en etkili yöntemdir. İleri düzey kaygıda ilaç desteği düşünülebilir.

9 Yaş Kaygı Bozukluğu

Anne-baba açısından

Arkadaş ilişkilerinde zorlanan, içine kapanan çocuk ebeveynde “çocuğum dışlanıyor mu?” endişesi yaratabilir.

9 yaş kaygı bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Arkadaş ilişkilerinde zorluk
• Yalnız kalma eğilimi
• Çabuk öfkelenme
• Duygularını ifade edememe

Nasıl Davranmalı?

• Çocuğa duygularını anlatması için fırsat verin.
• Küçük gruplarla sosyalleştirmeye çalışın.
• Ona güven aşılayacak sorumluluklar verin.

Tedavisi

Psikoterapi temel yöntemdir. Çocuk psikiyatristi gerektiğinde ilaç tedavisini değerlendirir.

📌 Not: Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır. Kaygı bozukluğu belirtileri gördüğünüzde mutlaka bir çocuk psikiyatristine başvurun.