Enurezis ve Enkoprezis (Alt Islatma ve Kaka Kaçırma)
Enurezis, çocuğun gece veya gündüzleri istemsiz bir şekilde idrarını kaçırması durumudur. Genellikle 3 yaşından sonra, çocukların idrar kontrolünü kazanmaları beklenir. Ancak bazı çocuklar, idrar kaçırma sorununu daha geç yaşlarda da yaşayabilirler.
Enkoprezis ise çocuğun, dışkı kontrolünü sağlamakta zorluk yaşaması ve istemsiz olarak dışkısını kaçırması durumudur. Enkoprezis, genellikle 4 yaşından sonra görülmeye başlar. Bu durum, çocukta psikolojik ve fiziksel zorluklara yol açabilir.
Enurezis ve Enkoprezis Belirtileri Nelerdir?
Her iki bozukluk da benzer şekilde çocuğun idrar veya dışkı kaçırması ile kendini gösterir. Ancak, bu iki durumu ayırt edebilmek için belirtilere göz atmak önemlidir:
- Enurezis (Alt Islatma):
- Gece yatak ıslatma, gece uykusunda istemsiz idrar kaçırma.
- Gündüzleri de idrar kaçırma, özellikle çocuğun idrarını tutmakta zorlanması.
- Çocuk, idrarını tutmaya çalışırken sık sık tuvalete gitme ihtiyacı hissedebilir.
- Çocuğun, idrarını tutmaya çalışmasına rağmen istenmeyen kazalar yaşaması.
- Enkoprezis (Kaka Kaçırma):
- Dışkı kaçırma, özellikle okul gibi sosyal ortamlarda çocukta utanma veya kaygı yaratabilir.
- Çocuk, dışkı yapma yerine alışkanlık olarak iç çamaşırına dışkı yapabilir.
- Çocuk, dışkısını tutmakta zorlanır ve dışkı yapmayı reddedebilir.
- Çocuk, dışkıyı saklama eğiliminde olabilir veya dışkı yapmak istemeyebilir.
Enurezis ve Enkoprezis Hangi Durumlarda Görülür?
Enurezis ve enkoprezis, çeşitli nedenlerle gelişebilir. Çocuklarda bu durumlar çeşitli faktörlerden etkilenebilir:
- Genetik Yatkınlık: Ailede bu tür durumların yaşanması, çocuğun da benzer sorunlar yaşama olasılığını artırabilir. Enurezis ve enkoprezis, genetik faktörlere bağlı olarak da gelişebilir.
- Psikolojik Faktörler: Stresli yaşam olayları, ailedeki boşanma, kardeş kıskançlığı, okulda zorbalık gibi travmatik durumlar, çocuğun idrar veya dışkı kaçırmasına neden olabilir.
- Fiziksel Sorunlar: Çocuğun fiziksel gelişiminde gecikmeler, mesane ve bağırsak kontrolü sorunları, enurezis veya enkoprezisin gelişmesine yol açabilir. Bu tür durumlar, çocuğun mesane kaslarının yeterince gelişmemesi sonucu ortaya çıkabilir.
- Fizyolojik Sorunlar: İdrar yollarındaki enfeksiyonlar veya kabızlık gibi fiziksel sağlık sorunları, bu tür bozuklukların yaşanmasına neden olabilir.
- Alışkanlıklar ve Eğitim Eksiklikleri: Çocuğun tuvalet eğitimini yeterince erken ve etkili almadığı durumlarda, enurezis veya enkoprezis gelişebilir. Tuvalet eğitimindeki eksiklikler, çocuğun idrar ve dışkı kontrolünü öğrenmesini engelleyebilir.
Enurezis ve Enkoprezis Çocuklarda Hangi Sorunlara Yol Açar?
Bu bozukluklar, çocuğun sosyal, duygusal ve fiziksel sağlığını olumsuz etkileyebilir. Çocuklar, yaşadıkları sorunlar nedeniyle çeşitli zorluklar yaşayabilirler:
- Sosyal İzolasyon: Çocuklar, bu tür sorunları yaşadıklarında arkadaş çevresinden ve okuldan dışlanabilirler. Özellikle okulda alt ıslatma veya kaka kaçırma sorunları, çocuğun utanmasına ve sosyal ortamlardan kaçmasına neden olabilir.
- Duygusal Sorunlar: Çocuklar, bu durum nedeniyle özgüven kaybı yaşayabilir ve kaygı düzeyleri artabilir. Ayrıca, okula gitmekte isteksizlik veya ailede gerginlik yaratabilir.
- Akademik Başarı Düşüşü: Alt ıslatma veya dışkı kaçırma, çocuğun okulda odaklanma sorunlarına yol açabilir. Çocuk bu tür sorunlardan dolayı derslerine konsantre olmakta zorlanabilir.
- Fiziksel Sorunlar: Uzun süreli kabızlık veya idrar kaçırma, çocuğun fiziksel sağlığını da etkileyebilir. Sürekli tuvaletini tutmaya çalışmak, mesane enfeksiyonlarına veya bağırsak sorunlarına yol açabilir.
Enurezis ve Enkoprezis Tedavi Yöntemleri
Enurezis ve enkoprezis tedavi edilebilir bozukluklardır. Çocuklar için önerilen tedavi yöntemleri şunlardır:
- Davranışsal Terapi: Çocuğun idrar ve dışkı kontrolünü öğrenmesi için davranışsal tedavi yöntemleri kullanılır. Bu terapi, çocuğun kontrolsüz davranışlarını düzeltmeyi hedefler.
- Tuvalet Eğitiminde Destek: Çocuğa uygun bir şekilde tuvalet eğitimi verilmesi önemlidir. Aile, çocuğun tuvalet alışkanlıklarını oluşturmasına yardımcı olabilir.
- Medikal Tedavi: Bazı çocuklar için ilaç tedavisi gerekebilir. Örneğin, mesane kontrolünü geliştiren ilaçlar, enurezis tedavisinde kullanılabilir. Kabızlık nedeniyle enkoprezis yaşayan çocuklar için de ilaç tedavisi uygulanabilir.
- Gevşeme Teknikleri: Çocuğun kaygı düzeylerini azaltmak için gevşeme teknikleri uygulanabilir. Bu yöntem, çocuğun stresle başa çıkmasına yardımcı olur.
- Aile Eğitimi: Aileye yönelik eğitim, çocuğun yaşadığı sorunla nasıl başa çıkılacağı konusunda yardımcı olabilir. Aile desteği, tedavi sürecini olumlu yönde etkileyebilir.
Enurezis ve Enkoprezis Ne Değildir?
Enurezis ve enkoprezis, çocuğun isteği dışında gelişen, kontrol edilemeyen durumlar olup, suçluluk hissi veya utanma duygusuna yol açmamalıdır. Bu bozukluklar, profesyonel yardım ve anlayış ile yönetilebilir. Aile ve okul desteği ile çocuklar, bu zorlukları aşabilirler.